Noord-Holland

De SP vindt dat Gedeputeerde Staten (VVD, PvdA, D66 en CDA) niet moeten meewerken aan fusies van gemeenten in Noord-Holland als niet onomstotelijk is bewezen dat zo’n fusie de enige oplossing is voor een probleem. In het verleden hebben in onze provincie al veel herindelingen plaatsgevonden, waarbij het totaal onduidelijk is welke bijdragen deze fusies hebben geleverd aan het oplossen van problemen en wat deze fusies de belastingbetaler hebben gekost.

Ook nu weer gaan Gedeputeerde Staten aan de slag met een gedwongen fusie van onder andere Bussum, terwijl de inwoners èn de gemeenteraad van Bussum zich juist volmondig tegen een herindeling hebben uitgesproken. SP-statenlid Carlien Boelhouwer: “Ik wil dat eerst de effecten van vorige herindelingen duidelijk worden gemaakt, voordat het provinciebestuur zich weer bezondigt aan nieuwe fusies”.

De SP heeft daarom de volgende schriftelijke vragen aan het college gesteld.

Inleiding

In het regeerakkoord van VVD en PvdA wordt ingezet op gemeenten van 100.000 inwoners of meer. Minister Plasterk heeft nadrukkelijk aangegeven dat provincies hierbij een rol spelen. Stimulering van bestuurlijke schaalvergroting, maar ook dwang kan daarbij aan de orde zijn. Na felle kritiek heeft Plasterk de dwang in zijn plannen weggenomen.
In Noord-Holland zijn er maar weinig gemeenten met 100.000 inwoners of meer. Dit betekent dat, als de richting van het kabinet gevolgd wordt, met name in de dunbevolkte delen van de provincie de komende jaren sprake zal zijn van een mammoet-herindelingsoparatie

Vragen

1. Is het college van gedeputeerde staten bekend met de bevindingen van prof. dr. Allers van het ‘Centrum voor onderzoek van de economie van de lagere overheden’ (het COELO, een onderdeel van de Rijksuniversiteit Groningen) waarin stevige kanttekeningen gezet worden bij de resultaten van herindelingen? Zo blijken lasten en kosten van ambtenaren 10 tot 20% hoger te liggen na herindeling, terwijl vooraf vaak wel gesteld wordt dat er een besparing op lasten en kosten zal plaats vinden. Ook nu zijn ‘besparingen’ weer een argument van het kabinet. (Zie ook: http://www.mejudice.nl/artikelen/detail/kabinet-rekent-zich-rijk-met-gem...). Hoe oordeelt het college over de conclusies van deze onderzoeker?

2.a. Welke balans maakt het college op uit de vorige reeks van herindelingen in Noord-Holland (2000-2013)?
2.b. Is onderzocht wat deze hebben gekost en opgeleverd? Zo nee, waarom niet?
2.c. Zijn alle fusiegemeenten een succes te noemen of zitten er ook mislukte projecten van bestuurlijke schaalvergroting tussen? Graag informatie over de bestuurlijke kwaliteiten, de kosten van de herindelingen (lasten) in relatie tot de situatie voor de herindeling, de culturele identiteit die al dan niet is ontstaan en de politieke werkbaarheid van de fusies.

3. Welke conclusies trekt het college uit de ervaringen uit het verleden betreffende gemeentelijke herindelingen en meer in het algemeen schaalvergrotingen? Ter toelichting: schaalvergrotingen in onderwijs, zorg en bij andere (semi-)publieke organisaties hebben toch vooral negatieve effecten met zich meegebracht. Er is de laatste tijd een tendens om de schaal eerder te verkleinen dan te vergroten. Waarom zou dat niet gelden voor gemeenten? Kunt u uw antwoord toelichten?

4. Onderschrijft het college voor de Noord-Hollandse situatie de wens van het kabinet om te komen tot 100.000-plus gemeenten of is het college het met de SP eens dat dit voor Noord-Holland onwenselijke schaalvergrotingen zijn? Graag daarbij uw toelichting waarom u deze mening bent toegedaan en welke factoren daarbij voor u doorslaggevend zijn.

5.a. In met name de dunbevolkte delen van de provincie zullen, volgens de regering, heel veel gemeenten (moeten) fuseren als dit plan doorgaat. Hoe is, volgens gedeputeerde staten, de bestuurskracht van de betrokken gemeenten op dit moment?
5.b. Is herindeling volgens het college wenselijk en/of noodzakelijk? Zo ja, waarom?

6.a. Is het college van plan om dwang toe te passen bij gemeenten die niet mee willen werken aan herindelingen? Graag inhoudelijk toelichten wat u hierbij van plan bent.
6.b. Wat doet u, in relatie tot het bij vraag 6.a. gegeven antwoord, met het feit dat minister Plasterk de dwang uit zijn plannen heeft verwijderd, om tot gemeenten te komen van minimaal 100.000 inwoners?