Noord-Holland

In de Statenvergadering van 6 november werd de begroting van 2024 besproken en ook algemener de doelen van de provincie voor volgend jaar. Fractievoorzitter Remine Alberts hield het volgende betoog:

Voorzitter,

Voor sommigen onder u is het misschien schrikken, maar ik kan u verzekeren: we staan in ons land op een keerpunt. Weet u nog? De markt zou alles oplossen. Allerlei zaken zouden efficiënter en goedkoper worden. En als het goed zou gaan met bedrijven, dan zou de verkregen rijkdom ook naar beneden druppelen en de armste mensen ook welvaart bezorgen. Iedereen die een beetje weet hoe het in zijn werk gaat als het geld regeert, had kunnen weten dat deze redenering de grootste leugen was die je je maar kon indenken. Maar men trapte erin. De liberalen propageerden en christen-democraten en sociaal-democraten vielen voor de neo-liberale marktreligie.

Stap voor stap begonnen opeenvolgende regeringen aan de afbraak van de publieke sector. Post, openbaar vervoer, energie vielen in handen van een vorm van particulier eigenaarschap. Maar nog was het niet genoeg. Aanbesteden zouden we. Jeugdzorg, kinderopvang, jongerenwerk, dagbesteding, beveiliging. Inmiddels zijn we aanbeland in een bijna kolderieke situatie dat een huisarts wordt gezien als ondernemer en dat deze dus maar “op de markt” moet zoeken naar een praktijkruimte. En nog is het niet genoeg. Grote beleggingsfondsen, ook wel private equity genoemd, zijn op zoek naar nieuwe mogelijkheden om hun geld te vermeerderen. Straten worden opgekocht, huisartsenpraktijken, kinderopvang en nu zelfs dierenklinieken.

En het resultaat? Prijzen rijzen de pan uit, winsten exploderen en wij zijn de zeggenschap volledig kwijt. Hoe vaak kregen PS wel niet op onze vragen, voorstellen en initiatieven het antwoord “Daar gaan wij niet over”?

Kijk even wat er allemaal “op afstand” is gezet.
Onderwijs: de schoolbesturen beslissen. Men moet zich de blaren op de tong praten om de boel draaiende te houden. Ondertussen wordt overal particulier onderwijs gepromoot. Luister maar naar de radiospotjes.
Wonen: men mag “in gesprek” met woningcorporaties of die wel blijven doen wat ze moeten doen, namelijk voor betaalbare woningen zorgen. Met particuliere woningeigenaren, inclusief die megagrote beleggers, is dat gesprek niet eens mogelijk. Ondertussen worden sociale huurwoningen voor een godsvermogen verkocht. *
Openbaar vervoer: men mag “in gesprek” met de vervoerders om ze aan hun contract te houden dat de lijnen, haltes en ritprijzen niet tussentijds aangepast worden. Wat echter uiteindelijk toch gebeurt.
Zorg: men moet maar zien hoe de thuiszorg, dagbesteding, jeugdzorg, GGZ, noem maar op niet versnippert en de kwaliteit op peil blijft.
En heeft u de antwoorden op de schriftelijke vragen van de SP gezien over Waternet? Dat op afstand gezette gedrocht waarin het waterschap Amstel, Gooi en Vecht zit wat ervoor moet zorgen dat er in Noord-Holland droge voeten gehouden kunnen worden? Ik vraag me dan af wat de verantwoordelijk gedeputeerde denkt als er fiat aan die antwoorden gegeven moet worden?

Ik zei dat Nederland op een keerpunt staat en dat het neo-liberalisme op zijn eind loopt. Een van de grootste voorvechters van dit neo-liberalisme, Margaret Thatcher zei destijds: “There is no alternatieve.” Welnu, voorzitter, er is wel een alternatief.

Ik daag iedereen in deze zaal, maar het college in het bijzonder uit om dat alternatief vorm te geven. Wat de SP betreft beginnen we met het gigantische probleem in dit land, in deze provincie, de wooncrisis. Hoe mooi zou het zijn als wij een provinciaal woningbedrijf zouden hebben? Zover zijn we nog niet. De SP heeft voor vandaag een motie die ervoor kan zorgen dat we meer grip op de woningbouw krijgen. Ik lees het dictum voor. 

Provinciale Staten  verzoekt Gedeputeerde Staten - Actief gronden aan te trekken die geschikt z'tjn voor woningbouw. - Een vereveningsfonds opzetten waar de verschillende grondexploitaties ondergebracht kunnen worden. - Een plan op te stellen om ambtelijke capaciteit in te richten om deze gebiedsontwikkeling namens de provincie vorm te geven. - De staten actief informeren over de voorgang van ontw¡kkelingen.

Over het door de SP gewenste provinciaal energiebedrijf komen we binnenkort te spreken. Het initiatiefvoorstel “Zon op Dak” dienden wij enige tijd terug in. Een voorstel wat ervoor kan zorgen dat huurders en woningeigenaren met een smalle beurs klimaatrechtvaardig aan de energietransitie kunnen meedoen, omdat we het collectief gaan regelen voor iedereen, in plaats van het aan individuen en/of de fossiele industrie als Shell en Vattenfall over te laten. Ik kijk naar de bespreking daarvan uit en nogmaals: ik daag iedereen uit om mee te denken over dit alternatief.

En dan, voorzitter,
Ik vind dat het heel verstandig is om bij alle projecten ervan uit te gaan dat water en bodem leidend moeten zijn. Hier zie je dat het Rijk en ook de provincie stappen zetten om te veranderen. Echter vindt de SP het heel jammer als er dan op een deelonderwerp wordt vastgehouden aan oude ideeën. Dan heb ik het over de Lutkemeerpolder bij Amsterdam. Vijf meter onder NAP en de laatste zeer vruchtbare zeekleigrond van onze provincie. In de vorige statenperiode hebben wij het uitstekende initiatief van de PvdA besproken over verdozing. PS vond het wel welletjes met al die distributiecentra. Waarom steekt het provinciebestuur, gesteund door de motie die wij gaan indienen, dan geen stokje voor de plannen om distributiehallen te bouwen in deze Lutkemeerpolder en het dus niet beschikbaar te houden voor landbouw? Ook op dit onderwerp is het de hoogste tijd voor verandering. Ik lees het dictum van deze uitstekende motie voor. 

Provinciale Staten  verzoekt Gedeputeerde Staten: Te onderzoeken wat er nodig is om de bestemming van de Lutkemeer te kunnen aanpassen aan de hierboven genoemde nieuwe uitgangspunten en inzichten. PS hierover zo spoedig mogelijk te informeren.

Voorzitter,
Ik heb geleerd dat je geduld moet hebben in de politiek. En, voorzitter, dat heeft de SP. Maar dat neemt niet weg dat er in deze provincie maar moet worden voortgeborduurd op de oude politiek. De tijd voor verandering is nu: toon uw moed en ga voor het goede. Ik dank u.