Noord-Holland

Voor de aanleg van de omstreden afslag van de A9 bij Heiloo is opnieuw drie miljoen extra nodig. Gedeputeerde Post van mobiliteit (VVD) hield steeds vol dat de gemeenten Heiloo, Alkmaar en Castricum dit tekort moeten betalen. Pas drie dagen vóór de statenvergadering van 10 juli bleek ze van gedachten veranderd. Of de staten in die vergadering maar even dit extra geld op tafel wilden leggen. Voor het gemak stuurde Post hun een kant-en-klaar amendement toe, waarmee de drie miljoen geregeld kon worden. Dit amendement zouden statenleden dan zelf in de statenvergadering moeten indienen. De overval van Post bracht de voltallige oppositie er toe bij deze schijnvertoning de statenzaal te verlaten: "Wij doen hier niet aan mee."

De SP heeft zich altijd tegen de afslag gekeerd. Aanleg zal leiden tot veel meer autoverkeer door woonwijken in Heiloo. Bovendien lijkt er weinig terecht te komen van de bouw van nieuwe woonwijken in Heiloo en het aantrekken van nieuwe bedrijven waarvoor de afslag bedoeld is. De aanleg van een afslag van de A9 naar Heiloo speelt al jaren. Rijkswaterstaat wilde er nooit aan, omdat ze het nut er niet van inzag. In 2014 tekenden de provincie en de gemeenten Heiloo, Alkmaar en Castricum een overeenkomst om de afslag dan maar zelf aan te leggen. De kosten werden toen geschat op 28 miljoen. De drie gemeenten zouden daarvan 21 miljoen betalen en de provincie 7 miljoen. In 2015 was het totaalbedrag al opgelopen tot 33 miljoen. In plaats van 7 miljoen zou de provincie nu 12 miljoen gaan meebetalen. En hoewel de eerste schep de grond nog in moet, is het totaalbedrag anno 2017 nu al 36 miljoen.

In de met de gemeenten in 2014 gesloten overeenkomst staat dat de provincie nooit meer zou meebetalen dan 12 miljoen. Nu de bouwkosten inmiddels weer drie miljoen hoger zijn, zouden deze meerkosten dan ook geheel voor rekening van Heiloo, Alkmaar en Castricum moeten komen. Maar Heiloo is op dit moment al zo ongeveer failliet omdat het zelf ook nog eens 20 miljoen voor aansluitende wegen moet ophoesten.

Toch had gedeputeerde Post tot afgelopen vrijdag steeds volgehouden dat de provincie nooit meer dan 12 miljoen ging bijdragen. Maar die dag kregen provinciale staten geheel onverwacht van haar een brief waarin ze vertelde dat de provincie toch maar meer zou moeten gaan meebetalen. De maandag daarop stond toch al het algemene wegenbouw­programma van de provincie op de statenagenda – het Provinciaal Meerjarenprogramma Infrastructuur PMI. Volgens Post konden provinciale staten dan mooi meteen tegelijkertijd even besluiten het bedrag voor de Afslag A9 met nog eens drie miljoen te verhogen.

De manier waarop dat volgens haar moest gebeuren was op z'n zachtst gezegd nogal opmerkelijk. Normaal gesproken sturen gedeputeerde staten dan zelf een voorstel aan provinciale staten. Zo'n voorstel wordt dan ruim tevoren voorbesproken in een statencommissie en burgers kunnen komen komen inspreken. Als provinciale staten het met een voorstel van gedeputeerde staten niet eens zijn, kunnen zij het bij de behandeling in de statenvergadering op hun eigen initiatief zelf aanpassen met een motie of amendement, zoals in de Tweede Kamer ook gebeurt. Dit past in het zogenaamd duaal bestuur waarin de volksvertegenwoordiging de regering kan bijsturen. In dit geval had Post echter een amendement laten schrijven door een van haar ambtenaren. Bedoeling was dat leden van provinciale staten het door Post gedicteerde amendement dan in de statenvergadering zouden gaan indienen.

Ambtenaren schrijven dus nooit amendementen. De ambtenaar die dit nu in opdracht van Post ineens wel moest doen, ging daarom op internet op zoek naar een voorbeeld. Ze vond een oud amendement van de SP, en knutselde daarmee met knippen en plakken het Post-amendement in elkaar.

Volgens de SP is nooit eerder vertoond dat een bestuurder openlijk aan de volksvertegen­woordiging een amendement dicteert: "Mevrouw Post denkt dat zij kan bepalen wat provinciale staten wel of niet moeten doen. Dat getuigt niet van inzicht in de scheiding van macht tussen volksvertegenwoordiging en bestuur. Je zou het ook arrogant kunnen noemen." Toen maandag de behandeling van het PMI aan de orde was, maakte de oppositie daar dan ook meteen een punt van. Een voorstel van de oppositie om de behandeling uit te stellen werd echter afgestemd door de coalitiepartijen PvdA, D66, VVD en CDA. Commissaris van de Koning Johan Remkes had ondertussen ook wel door dat er iets niet klopte en probeerde de zaak nog te sussen. Volgens hem was er een vergissing gemaakt, en had er boven de tekst van Post niet 'amendement' maar 'wijzigingsvoorstel van gedeputeerde staten' moeten staan. Maar ondertussen was al lang duidelijk geworden dat het wel degelijk de bedoeling van Post was geweest dat haar amendement door één of meer coalitiefracties had moeten worden ingediend. De voltallige oppositie – SP, PVV, GroenLinks, Partij voor de Dieren, 50PLUS, Ouderenpartij en ChristenUnie - had er dan ook schoon genoeg van en verliet uit protest de zaal. De eenzaam achtergebleven coalitiepartijen PvdA, D66, VVD en CDA besloten daarna unaniem de drie miljoen extra aan Post ter beschikking te stellen voor het in de ogen van de SP nutteloze wegenproject.