Wat een jaar!
Wat een jaar!
Hoewel ik me goed besef dat de toekomst voor ons ligt, kan het soms helemaal geen kwaad om even terug te blikken. Van het verleden kun je leren. Niet voor niets kom je binnen de SP tal van – zeg maar: spreuken – tegen, die naar dit verschijnsel verwijzen. Het verleden, hoe dichtbij ook, geeft je inzicht. En zonder inzicht heb je geen of minder inzicht. En welke periode in het jaar is de meest logische periode om even achterom te kijken: juist, de laatste week van december.
Op televisie, radio en in de kranten wordt het einde van een jaar volop gebruikt om het afgelopen jaar nog eens de revue te laten passeren. Nieuwsoverzichten, sportgebeurtenissen, hitlijsten – het houdt niet op. Ook de politiek wordt niet geschuwd. Wat is het meest memorabele politieke moment van het jaar? De redactie van EenVandaag (AVROTros) onderzocht wat voor de kijkers de gebeurtenis is die politiek het meest geraakt heeft. “Het opstappen van het voltallige kabinet, na de aantijgingen van Thierry Baudet aan het adres van minister van financiën Sigrid Kaag”, was voor de meeste kijkers hèt politieke moment van het jaar.
En laten we eerlijk zijn. Er was dit jaar veel, heel veel te kiezen. Zo werd op 10 januari van dit jaar het kabinet Rutte-IV beëdigd, na de langste kabinetsformatie in de Nederlandse geschiedenis. Dat het allemaal zo lang duurde geeft wel aan dat de ploeg van Rutte dit keer niet zonder slag of stoot in de steigers stond, laat staan het startschot hoorde. Menig bewindspersoon nam ‘beschadigd’ een positie in, in het kabinet: Kaag, de Jong, Hoekstra, Rutte. De SP – maar niet alleen de SP – constateerde al snel dat het kabinet Rutte III gewoon verder ging als Rutte IV, met wat verschuivingen in de marge.
Dieptepunt na dieptepunt volgde. Waar we de coronacrisis zo’n beetje achter ons konden laten, werden we geconfronteerd met het uitbreken van de oorlog in Oekraïne en de daarop volgende vluchtelingenstroom. De enorme opleving van de wapenhandel. Daarnaast een enorme inflatie, waardoor de boodschappen een flink stuk duurder werden. De energiecrisis – die overigens al ruim vóór de oorlog in Oekraïne begon – bezorgt miljoenen huishoudens nu hoofdbrekens: hoe gaan we de energierekening betalen? Het kabinet worstelt met steunmaatregelen, en komt niet verder dan het klakkeloos ‘ondersteunen’ van de energiebedrijven met tientallen miljarden. De discussie over de te hoge uitstoot van stikstof mondde voor de zomer uit in een ware stikstofcrisis. Boeren gingen en masse hun boekje te buiten – asbest op de snelwegen, brandende wegbermen. Het kabinet vloog crisismanager Johan Remkes in om met een oplossing te komen. Zijn aanbevelingen moeten nu uitgewerkt worden en zijn voor een groot deel op het bordje van de provincies beland.
Noem ik nog de asielopvangcrisis, de nog altijd niet opgeloste toeslagencrisis en de gaswinningscrisis in Groningen. “Het systeem loopt vast” en lijkt krakend en piepend tot stilstand te komen. Het wordt steeds duidelijker dat we onze economie, onze samenleving anders moeten gaan inrichten. Zo als het nu gaat, kan het niet langer – om ons heen zien we meer en meer de schadelijke gevolgen van een onmenselijk en alleen maar op ‘winst’ gericht economisch stelsel. Meer en meer mensen haken af, kunnen het niet meer bijhouden en belanden aan de donkere kant van onze maatschappij. Dat kunnen en mogen we niet toestaan.
Lilian Marijnissen sprak tijdens een SP-congres in 2019 de woorden: “Het worden mooie tijden voor socialisten”. Die tijden lijken nu echt aangebroken. Met onze alternatieven kunnen we werken aan een samenleving die niet langer gefixeerd is op zo groot mogelijke winsten voor de multinational, maar meer gericht zal zijn op het welzijn van ons allemaal. Een samenleving waarin de overheid er is voor mensen. Doet u mee?
